Olası bir anlaşmazlıkla yüz yüze geldiniz. Böyle bir durumda nasıl hareket etmelisiniz? Çok sayıda kitap ve makalede sizleri cesaretlendirici sözlerle karşılaşmışsınızdır. Gerçekten de yapmanız gereken şey, en dürüst şekilde ve doğrudan iletişim kurmak, geribildirimde bulunmaktır. İş arkadaşınız, eşiniz, yakın bir arkadaşınız ya da patronunuz söz konusu olabilir. Herkes size doğrudan konuşmanızı tavsiye eder, ama nasıl? Geribildirimde bulunurken karşınızdakinin hata yaptığını anlamasını nasıl sağlarsınız?
Harvard profesörleri Sheila Heen ve Douglas Stone, hemen hemen herkesin geribildirim alma, sağlama ve kabul etme konusunda güçlük çektiğini belirtmektedir. İyi niyetli tavsiyelerde bile, ‘’duygusal bir reaksiyon başlat, ilişkiye gerilim kat” gibi yaklaşımların olduğu görülmektedir.
Birçok kişi geribildirimi bir tehdit olarak algılar; ruhsal ve fiziksel anlamda savunmacı bir tutum içine girer. Psikolog Llyod J. Thomas’a göre ‘’Eleştiri daima yıkıcıdır. Daima, bir fikri, bir davranışı, bir hissi, bir düşünceyi zedeler.’’
İnsanların size sözleriniz için teşekkür ettiğini görebilirsiniz ama yine de kendilerini kötü hissederek uzaklaşabilirler. Görünenin aksine, görüşlerinizi dikkate almak istemeyebilirler.
Normalde geribildirim insanlara neyi yanlış yaptıklarını söylemekle ilgili olup aynı durumda sizin ne yapacağınızı baz alarak başka davranışlar önermenizi sağlar. Bunun yerine, kendi tecrübelerinizi paylaşmayı düşünün ve gelecekte benzer durumlarda karşılaşıldığında hangi davranışın size kendinizi farklı hissettireceğini dikkate alın.
Yardıma ihtiyaç duyarsanız, aşağıdaki 7 ipucunu deneyin:
1.Kendinize güvenli bir alan yaratın: İlk olarak kendi duygularınızı anlamaya çalışın. Eğer kızgınsanız, hayal kırıklığına uğramış veya korkmuşsanız, karşınızdaki kişiye ya duygularınızı yansıtacak ya da bir noktada duracaksınız demektir. Bu ilişkinin sizin için neden önemli olduğunu düşünün; öğrenmeye meraklı olun, şefkat ve ilgi gösterin, saygılı olun ve umudunuzu yitirmeyin. Küçük bir değişimin her iki tarafa da nasıl yardımcı olacağını görebilirsiniz. Karşınızdaki kişi, sadece kendinizin değil, onun da iyiliğini istediğinizi hissetmelidir.
2.İzin İsteyin: ‘’İçeriye girmeden önce kapıyı vurun’’ Karşınızdaki kişinin, ilişkinizi etkileyen problemi çözmeye istekli olup olmadığını öğrenin. Eğer karşınızdaki kişi tereddüt ediyorsa, samimi bir şekilde ilişkinin sizin için neden önemli olduğunu onunla paylaşın ve konuşmak için daha iyi bir zaman olup olmadığını sorun.
3.Kafanızda oluşan düşünceleri tanımlamakla başlayın: Karşınızdaki kişi talebinize bir kez ‘’evet’’ dediğinde neler görüyor ve düşünüyorsunuz? Gözlemlerinizin arkasında durun. Sadece inandıklarınızı, duyduklarınızı ve gördüklerinizi paylaşın. Karşınızdaki kişinin tepkisinin üzerinde gereğinden fazla kafa yormayın. “Doğru-Yanlış” gibi yargılara da varmayın.
4. Üzerinizdeki etkileri anlamaya çalışın: Karşınızdaki kişi sizi etkileyen bir şey yaptığında ya da söylediğinde kendinizi nasıl hissediyorsunuz? Üzüldünüz mü, utandınız mı, şaşırdınız mı ya da hayal kırılığına mı uğradınız? Konuşurken “ben” kısmına odaklanın. Karşıdakiyle ilgili yargılarda bulunmayın. Kendiniz hakkında konuşma konusunda tamamen yetkinsiniz, fakat başkaları hakkında konuşmak iin böyle bir yetkinliğiniz yok. Olayların sizi neden etkilediğini düşünün ve karşı tarafa izah edin. Aslında yapmanız gereken tek şey, karşınızdakini yargılamadan kendi deneyimlerinizi paylaşmak.
5.Karşınızdaki Kişi Cevap Verdiğinde, Sizi Dinlediğinde: Sözünü kesip savunmaya geçmeyin. İzin verin algılarını ve sebeplerini sizinle paylaşsın. Başkasının bakış açısını değiştirmeye çalışmadan düşüncenizin arkasında durmaya devam edin. Unutmayın: Karşınızdakini dinlerken dikkatinizi başka yere asla vermeyin ve saygıda kusur etmeyin. Karşınızdaki kişi konuşurken daha sonra ne söyleceğinizi planlamaktan kaçının. Hafif bir şekilde göz temasınızı sürdürün ve kalpten dinleyin.
Ne zaman uyarmak, eleştirmek, bir ebeveyn gibi bilgilendirmek veya olgun bir insan gibi tavsiye vermek istediğinizin farkında olun. Siz konuşmadan önce karşınızdaki kişinin sözünü tamamlamasını bekleyin.
6.Devam etmek için bir öneride bulunun: Bir sonraki aşamalarda nelere ihtiyaç duyabileceğinizi öğrenmeniz açısından bir şans size. İleride karşılaşacağınız kişilerin size nasıl karşılık vermesini ve davranmasını isterdiniz?
7.Konuyu olumlu bir mesaj ile sonuca bağlayın: Bu aşamada olumllu geribildirimlerinizi sunabilirsiniz. Karşı tarafın sevdiğiniz yönlerinden bahsedin. Teşekkür edin ve karşıdakinin sizi anlaması için yardım isteyin.
