Duygusal zeka, bir takımın performansını artırmada önemli faktörlerden biridir.
Duygusal zeka, “duyguları profesyonel ve etkili bir şekilde algılama, ifade etme, anlama ve yönetme yeteneği” olarak tanımlanmıştır.
Daniel Goleman (1998) duygusal zeka kuramını geliştirmiş ve bunun günlük yaşamdaki yerini açıklamıştır. Duygusal zeka yeterliliklerini beşe ayırmıştır: Öz Farkındalık, Kendini Denetleme, Motivasyon, Empati ve Sosyal Beceriler.
Takım çalışması, bireylerin bilgi/becerileri paylaşarak ve çoklu roller üstlenecek şekilde esneklik göstererek ortak bir hedefin çıkarları doğrultusunda işbirlikçi bir ortamda çalışmasıdır. Bir takımın başarısının bir arada çalışan ve mevcut amaç ya da hedefe katkı sağlayan bir ekibin üyelerine bağlı olduğu düşünülür.
Duygusal Zeka Takım Çalışması İçin Neden Önemlidir?
Duygusal zeka, takım üyelerinin rollerini ve görevlerini bir dayanışma ve işbirliği ortamında yerine getirmeleri açısından önemlidir. Çatışmaların azalmasını sağlar, rahatlığın ve dayanışmanın hakim olduğu bir ortam yaratır. Takımlarınızın duygusal zeka seviyelerini değerlendirmeniz, kesinlikle önemlidir ve bir eksiklik bulduğunuz takdirde ekiplerinizin düşünme şekillerini ve davranışlarını yeniden yönlendirmesini sağlayacak çalıştay ve seminerlerden yararlanabilirsiniz. Takım üyeleri, hislerinin bilincinde olmalıdır, çünkü kontrol edemedikleri duygular, takımın dinamizmini ve kültürünü ortadan kaldırabilir. Etkili bir takımın üyeleri, kendilerinden emindir. Bu da, duygusal öz farkındalığının ve duygularını kontrol etme yeteneklerinin bir göstergesidir. Stres ve çatışma sırasında duyguları kontrol etme becerisi, diğer üyelerle verimli ilişkiler elde etmeyi sağlar ve çalışma ortamını yumuşatır. Takım üyeleri, yalnızca kendi motivasyonlarından sorumlu değildir, ayrıca ekibi ve çalışma arkadaşlarını motive etmede de önemli bir rol oynarlar. Empati kurabilen takım üyeleri, birden fazla bakış açısına sahip olabilir ve insanların farklılıklarını kabul edebilirler.
Duygusal Zeka ve Takım Rolü Etkililiği
Takım yönetimi, karmaşık süreçler içerdiği için en güç görevlerden biridir. Bir takımın verimliliğini etkileyen birçok etken vardır. Takım üyelerinin kişisel özellikleri, davranışları ve duygusal tepkilerinin grubu etkilediği görülmüştür. Başarılı bir takım çalışması için gereken becerilere görünenler ve görülemeyenler arasında değişen farklı açılardan bakılabilir. Örneğin bir takımdaki bir programcının yetkinlik denebilecek ve “görülebilir beceri” olarak sınıflandırılabilecek teknik becerileri vardır. Ayrıca kabul edilebilir üretken ekip becerileri, fazlasıyla aranır, ancak bunların test edilmesi zordur. Örneğin zaman yönetimi, sorun çözme ya da yardımlaşma becerilerinin test edilmesi zor olabilir. Duygusal zeka becerileri, başarılı bir ekip çalışması için gerekli olduğu görülen bu beceriler arasındadır. Duygusal zekanın yukarıda da belirtilen beş unsuru, teknik beceriler gibi “görülebilir” değildir.
Öz Farkındalık
Öz farkındalık, ruh halinizin, duygularınızın ve dürtülerinizin ve de bunların başkaları üzerindeki etkilerinin farkında olmanızdır.
– Olumlu ve yaratıcı ekip çalışması becerilerine sahip olunmalıdır.
-Duygular kontrol edilebilmeli ve bunların ekip üzerindeki etkileri anlaşılmalıdır.
– Kendinden emin olunmalı, öz saygı yüksek olmalı, tutarlı ve dürüst bir öz kimlik edinilmelidir.
Kendini Denetleme
Birliği bozan ruh hallerini ve dürtüleri kontrol etme ve bunların yönünü değiştirme yeteneğidir.
Duyguların farkında olmak, ekip üyelerinin daha sonra kendini denetlemeye çalışmalarını sağlar. Kendi kendini denetleme, duyguları bir görev ya da projenin ilerleyişini sağlamak için kullanma yeteneğidir.
Özellikle çatışma, baskı ve stres sırasında duyguları kontrol etmek, ekibin diğer üyeleriyle ve varsa müşterilerle, ilişki kurulan herkesle verimli ve olumlu ilişkiler kurulmasını sağlar.
– Kendi kendini denetlemeyi başarmak için öz farkındalığın geliştirilmesi.
– Duyguları kontrol etme ve ekibin görevini birinci planda tutma.
– Duyuları, projenin ilerleyişini sağlamak için kullanma.
– Destekleyici ilişkiler kurarak stres ve öfkeyle baş etme.
Motivasyon
Başarılı bir takım çalışması; içe yönelik motivasyon, kararlılık ve güçlü bir vizyon gerektirir. Takım üyeleri, yalnızca kendi motivasyonlarından sorumlu değildir, aynı zamanda ekip ve çalışma arkadaşlarını motive etmede de önemli bir role sahiptirler. Motivasyon, inisiyatif alarak, azim göstererek, kendilerini işlerine adayarak, hedef odaklı çalışarak hayatın olumlu ve olumsuz yönleriyle bizi ileri taşıyacak olan duygusal zekanın önemli bir unsurudur.
– Para ya da statünün ötesinde olan nedenler doğrultusunda çalışma tutkusu.
– Hedefleri enerji ve ısrarla izleme isteği.
– Takımın diğer üyelerini en iyi şekilde katkı sağlamaları için motive etme.
– Şeffaflık, esneklik, değişim, yenilik, yaratıcılık ve işbirliğiyle sorun çözme.
-Takım üyelerinin motive olmasını ve kendilerini tamamen ifade edebilmelerini sağlamak için onları harekete geçirecek, geliştirecek ve güçlendirecek bir ortam yaratma.
– Takım hedeflerini ya da ortak hedefleri bireysel hedeflerin önüne koymak ve bunları azimle takip etmek.
Empati
Empati, başkalarının hislerini onların bakış açısını kavrayarak anlama ve yorumlama, onlara karşı bunlar doğrultusunda davranış geliştirme. Empati kurabilen ekip üyeleri, kişisel farklılıklar konusunda bilinçli olup bunları kabul edebilirler.
– Takım arkadaşlarının hislerini anlama, yorumlama ve tanımlama.
– Karşıt ilişkileri işbirliğine dayalı ittifaklara dönüştürme potansiyeline sahip olma.
– Duygusal ilgi gösterme ve ekipteki diğer üyeleri önemseme.
– Takım üyelerinin hislerini ifade edebileceği bir ekip ortamı yaratma.
Sosyal Beceriler
Sosyal beceriler, çalışma arkadaşlarıyla olumlu ve verimli ilişkiler geliştirmek ve çatışma ortamını yatıştırmak, sakinlik sağlamak için önemlidir. Takım üyelerinin gelişmiş sosyal becerilerle işbirliğini, dayanışmayı sağlaması mümkündür.
– İlişkileri yönetme ve bağlantılar kurma becerisi.
– Ortak payda bulma ve samimiyet kurma.
– Samimi, destekleyici, rahat ve önyargıların olmadığı bir ekip kültürü yaratma.
– Takımdaki diğer üyelerle hem profesyonel hem de olumlu kişisel ilişkiler kurma.
