Zor zamanlarda yaşıyoruz, peki özgüveniniz ne durumda? Kabul etmeliyiz ki hayatımızda her şeyin nispeten yolunda gittiği zamanlarda bile özgüvenimizi korumak yeterince güçtür. Ancak beklenmedik sorunlarla karşılaştığımızda, ister istemez kendimizden şüphe etmemiz ve belirsizliğe düşmemiz maalesef çok olası.
Kendimize güvenimiz yerinde olduğunda, güçlüklerin üstesinden kolaylıkla gelmemizi sağlayabiliriz. Engeller daha az ürkütücü bir hal alır ve güven hissiyatımız daha az etkilenir. Özgüvenimiz olmadan ise karar verme ve harekete geçme mekanizmalarımız istikrarsız bir hale gelir.
Kuşkuya ve korkuya yol vermeden güçlüklerle başa çıkma becerilerinize güveniyor musunuz?
Ne Kadar Özgüven Gerçekçidir?
Hayatın bütün alanlarında olduğu gibi, özgüvenimizde de dengeyi bulmak her zaman kilit bir rol oynar. Bunu söylemişken size şu soruyu sormama izin verin: Sizce kişinin kendi becerileri hakkında gerçekçi, dengeli bir bakış açısının yanında, hayatta beklenmedik zorluklarla başa çıkabilecek özgüvene de sahip olması mümkün müdür? Kendi becerileriniz hakkında olağanüstü bir özgüvene sahip olmayı düşünmek doğru mudur?
Birçok insan kendine güvenme konusunda gerçek ve hayal arasında gidip gelir. Bu süreç iki şekilde işler. Hiçbir becerisi olmadığına inanan biri gerçekçi olmadığı gibi uçabileceğine inanan biri de gerçekçi değildir. Birçok insanın muhteşem şeyler yapabileceğinden emin olduğum gibi, yerçekiminin özgüven ile alt edilemeyeceğinden de eminim. Bu gerçekçi bir yaklaşım olamaz.
Özgüven Kişiseldir
Uçmak bunlardan biri olmasa bile, kişisel deneyimimden yola çıkarak hepimizin, başkaları tarafından imkansız olarak nitelendirilebilecek birçok şeyi başarabildiğini biliyorum. İşin aslı, çoğunluğa göre insanoğlunun potansiyelini ya da kendi becerilerinin üst sınırlarını ölçmek için geçerli bir ölçüt yoktur. Bu yüzden başkalarının sınırlı vizyonlarının sizi etkilemesine izin vermeyin.
Unutmayın; özgüven yapmamız gerekenler ve yapabileceklerimizle ilgili kendimizden emin olmamız sonucu içimizde duyduğumuz güvendir. Kimin ne düşündüğü ile hiçbir ilgisi yoktur. Yeteneklerimiz ne olursa olsun, bazı insanlar başarılı olacağımıza inanırlar, bazıları da inanmazlar. Siz neye inanırsanız, özgüveniniz de odur; önemli olan bu konudaki kendi algınızdır.
Özgüven Güçlendirir
Özgüven kendimizi zorluklarla başa çıkarken için güçlü hissettirir. Bu da bize, hayallerimizin peşinden gidebilmek için enerji, engelleri aşmak içinse güç verir. Ama aynı zamanda başkalarının bizim hakkımızda ne düşündüğünü de etkiler.
İnsanlar doğal olarak bu özelliğiniz tarafından etkilenir. Sizin kendinize olan güveninizi hissettiklerinde başkaları da size güvenir. Kararlılıkla konuşup hareket ettiğinizde, çevrenizdekilerin size karşı tutumları değişir.
Özgüven Tereddüdün Tam Tersidir
İnsanlar kendi becerilerinden şüphe duyduklarında bu çok kısıtlayıcı bir döngü oluşturur. Birçok insan gerçekten arzuladıkları hayatın peşinden gitmekten korkarlar. Özgüven eksikliği yaşadıkları için başarısız olmaktan çekinirler, hatta daha da kötüsü; başarısız olacaklarını öngörürler. Bu özgüven eksikliği, insanların hayallerine ulaşmak için gerekli olan heveslerini kırar.
Bu tereddüt ve acizlik hissiyatı aynı zamanda başka insanların onlara karşı bakış açılarını da etkiler. Kişinin kendisine yeterince güvenmediğini hissetmek çok kolaydır. Konuşması kişiyi ele vermese bile bunu bilinçaltında hissederiz. Kendi yapabileceklerinden şüphe duyan bir insana güvenmek çok zordur. Bu da kişinin, özgüveni tam olan bir insana göre aynı fırsatları yakalayamayacağı anlamına gelir.
Kendinize Olan Güveninizi Neler Etkiler?
Özgüveniniz çeşitli faktörler tarafından etkilenir. Bu faktörlerin neler olduğunu bilmek, bize her açıdan muazzam bir özgüven oluşturmak için yardımcı olacaktır.
Aşağıda özgüveninizi doğrudan etkileyen yedi faktör verilmiştir:
1-Özdeğer: Özgüveniniz, özdeğeriniz tarafından etkilenir. Kendinizin değersiz olduğunu hissetmeniz(düşük özdeğer), özgüveninizin tamamına etki eder. Buna rağmen yine de çok iyi olduğunuzu bildiğiniz konularda kendinize güven duyabilirsiniz. Ancak sağlıklı bir özdeğer, hayatın bütün alanlarında kendi becerilerinize güvenmenizi sağlar.
2-Geçmişte elde ettiğimiz sonuçlar: Daha önceden herhangi bir konuda başarı elde edebildiysek, bu başarıyı devam ettirebileceğimiz konusunda kendimize güveniriz. Ancak bunun yerine defalarca deneyip başarısız olmuşsak, o konuda kendimize güvenmemiz zorlaşır. Yani, özgüvenimiz elde ettiğimiz başarılara göre büyür ya da küçülür.
3- Dışarıdan gelen geribildirim: Çevrenizdeki, özellikle de saygı duyduğunuz insanlar size güvendiklerini belirtirlerse bu özgüveninize büyük katkı sağlar. Aynı etkiyi bir akranınızın, hatta sizden daha az yetkin olduğunu düşündüğünüz bir insanın, sizin yapmak istediğiniz bir şeyi başarması da tetikler. Bu: “Eğer onlar yapabiliyorsa, ben de yapabilirim.” tavrını yakalamanıza yardımcı olur. Çok önemli bir şey gibi gözükmese de bunun gibi bir tavır insanların başka türlü denemekten bile kaçınacakları şeylerde başarılı olmalarını sağlamıştır.
4-Vücut Dili: Vücut dilinizin, sadece diğer insanların sizi nasıl algıladığına etki ettiğini düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Duruşunuz, hareketleriniz, yüz ifadeleriniz, yürüyüşünüz ve konsantrasyonunuz sinir sisteminize güçlü sinyaller gönderir. Özgüven hissiyatı da dahil her türlü tavır ve ruh haliyle ilgili bir vücut dili vardır. Eğer vücudunuz, sinir sisteminize kendinize güvendiğinize dair sinyaller gönderirse, tavırlarınız da bu sinyallerle uyumlu olarak değişecektir.
5-Konuşma Şekli: Vücut dili dışında, bir insanın kendine olan güvenini dışarıdan nasıl gözlemlersiniz? Tabii ki de ne söyledikleri ve bunları nasıl söyledikleri ile. Kendine muazzam güveni olan bir insanın konuşması ile kendisinden tereddüt eden bir insanın konuşması arasında dağlar kadar fark vardır. Tıpkı vücut diliniz gibi, konuşma şeklinizin de sinir sisteminize çok önemli sinyaller gönderdiğini unutmayın. Konuşma şekliniz, özgüveninizi doğrudan etkiler.
6-Kendinizle Olan Konuşmalarınız: Sizden başka kimsenin görmediği ve duymadığı bir iletişim şekli mevcut. Bu iletişim kendimizle yaptığımız o sessiz konuşmalardan oluşur. Kendimize söyleyeceğimiz “İyi iş çıkardın.” vb. tarzında küçük cümleler, sinir sistemine benliğimizin onayladığı sinyalini verir. Bunun yanında: “Ne kadar aptalım, ne yaptım ben?” gibi cümleler tamamen farklı bir mesaj gönderir. Kendi kendimize konuşarak özgüvenimize yapıcı ya da yıkıcı etkilerde bulunabiliriz.
7-Beklenti: Kendimize olan güvenimiz, kendimiz hakkındaki beklentilerimiz tarafından büyük ölçüde şekillenebilir. Daha önce hiç denemediğimiz çok zor bir işten bir kerede büyük bir başarı elde edeceğimiz beklentisine girersek, mağlubiyet için yolu açıyor olabiliriz. Bunun gibi bir hatayı çok sık tekrarlarsak özgüvenimiz önemli bir darbe alacaktır. Eğer kendimizden beklentimiz daha mütevazı olursa ve başarı elde edersek, özgüvenimiz gelişecektir. Bu konuda dengeyi yakalamak çok önemlidir.
Özgüvenin Yararları
Fevkalade bir özgüvene sahip olmak hayatınızın her kısmını etkileyecektir. Özgüven güçlü bir mıknatıs gibidir. Kendinize ve yeteneklerinize güvendiğinizde hayatınıza yeni olasılıklar, kaynaklar ve insanlar davet edersiniz. Yaşamak istediğiniz hayata kavuşmak için karşınıza çıkan engelleri teker teker aşarsınız.
